Kwartiers gezaagd hout
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Kwartiers gezaagd hout is hout waarbij de boomstam zodanig wordt verzaagd dat de jaarringen nagenoeg loodrecht op het oppervlak van de plank staan, resulterend in een stabieler materiaal met een specifieke tekening.
Omschrijving
Bij het kwartiers zagen wordt de boomstam eerst overlangs in vier kwarten verdeeld. Vervolgens worden uit elk kwart planken gezaagd waarbij het doel is de groeiringen haaks (loodrecht) op het oppervlak van de planken te krijgen. Hierdoor zijn de jaarringen zichtbaar als evenwijdige lijnen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen zuiver kwartiers gezaagd hout, waarbij de jaarringen aan boven- en onderzijde van de plank op vrijwel dezelfde plaats zichtbaar zijn, en vals kwartiers gezaagd hout, waarbij dit verschil er wel is. Zuiver kwartiers gezaagd hout wordt ook wel radiaal gezaagd of, bij grenen/dennenhout, rift gezaagd genoemd.
Voordelen en toepassingen
Een belangrijk voordeel van kwartiers gezaagd hout is de geringe 'werking' (kromtrekken of scheluw trekken), omdat de krimp voornamelijk in de dikte plaatsvindt. Dit maakt het zeer stabiel. De specifieke zaagwijze resulteert ook in een andere esthetiek; de jaarringen vormen een streeptekening en bij houtsoorten als eiken en plataan worden de houtstralen, ook wel 'spiegels' genoemd, zichtbaar, wat door sommigen als zeer fraai wordt beschouwd. Door de stabiliteit en esthetiek wordt kwartiers gezaagd hout vaak toegepast in hoogwaardige meubelproductie, scheepsbouw (zeker waar waterdichtheid belangrijk is, zoals bij scheepsvloeren en houten badkuipen), orgelbouw en instrumentenbouw.
Verschil met dosse gezaagd hout
In tegenstelling tot kwartiers gezaagd hout, wordt bij dosse gezaagd hout de stam in lange plakken evenwijdig aan de jaarringen gezaagd. Dit is een snellere en efficiëntere methode, wat resulteert in een hoger rendement uit de stam. Dosse gezaagd hout vertoont een vlamtekening en heeft een grotere neiging tot werken (krimpen en zwellen) dan kwartiers gezaagd hout. Kwartiers gezaagd hout is door het arbeidsintensievere proces en lagere rendement doorgaans duurder dan dosse gezaagd hout.
Vergelijkbare termen
Radiaal gezaagd hout
Gebruikte bronnen: